Richtlijn voor het management van Neurogene Darmfunctiestoornissen bij ruggenmergletsel/-aandoeningen

Samenvatting van het artikel van Ines Kurze, Veronika Geng en Ralf Böthig gepubliceerd in Spinal Cord (2022) 60:435 – 443

Wat is een neurogene darm?


De symptomen van een neurogene darm zijn incontinentie en obstipatie. Om de diagnose neurogene darm te kunnen stellen, moet een gedegen anamnese uitgevoerd worden, waarbij op de volgende tekenen en symptomen moet worden gecontroleerd: 

  • hoeveelheid en consistentie van de ontlasting met behulp van de Bristol stoelgangschaal
  • waarnemen van aandrang
  • opwekken van stoelgang door digitale stimulatie
  • dieet
  • medicatie
  • episodes van fecale incontinentie
  • mislukte pogingen om te plassen


Een beoordeling van de buik en een anorectaal onderzoek zijn onmisbare onderdelen van de anamnese. De richtlijn wijst erop dat de anamnese en de beoordeling van de anale sluitspier essentieel zijn voor de initiële diagnose. 

Wat is de oorzaak van een neurogene darm?


Neurogene darmdisfunctie wordt veroorzaakt door beschadiging of ziekte van de zenuwen in het ruggenmerg. De zenuwbeschadiging verstoort de sensorische functie, motiliteit en reflexcontrole van de darm. Verandering in de darmfunctie na ruggenmergletsel of ziekte is afhankelijk van het niveau van de laesie, de volledigheid van het letsel en de tijd sinds het begin van de ziekte. Klinisch belangrijke factoren zijn: 

  • het effect op de motiliteit van de darm (peristaltiek)
  • vermogen om rectum te legen
  • functie van anale sluitspier

Kan een neurogene darm worden genezen?


Het algemene doel van darmzorg bij dwarslaesies, zoals gedefinieerd door de groep experts, is als volgt: 

  • Zelfmanagement dat leidt tot regelmatige en voorspelbare stoelgang op een sociaal aanvaardbare tijd en plaats.
  • Gebruik van minimaal fysieke en farmacologische interventies om volledige stoelgang te bereiken binnen een aanvaardbaar tijdsbestek.
  • Preventie van ongelukjes, constipatie, autonome dysreflexie en andere complicaties. 

Een aanbeveling in de richtlijn is het bepalen van de stoelgangfrequentie, de techniek en het gebruik van laxeermiddelen en hulpmiddelen voor het voorgestelde darmmanagement. Vervolgens moeten continentie, benodigde tijd voor stoelgang en subjectieve patiënttevredenheid worden beoordeeld om het ingezette darmmanagement te evalueren. 

Complicaties ten gevolge van een neurogene darm


Een neurogene darm heeft een grote impact op het dagelijks leven en complicaties kunnen ernstige gevolgen hebben voor de gezondheid van levensbedreigende aandoeningen, zoals autonome dysreflexie, tot sociaal isolement door een gebrek aan controle over de darmen. Autonome dysreflexie is een syndroom dat kan optreden bij een ruggenmergletsels ter hoogte of boven niveau T6. Het is een plotselinge verhoging van de bloeddruk die vaak wordt veroorzaakt door een volle blaas of darm. Darmmanagement is daarom belangrijk om de druk vanuit de darmen te verminderen, echter behandelingen kunnen autonome dysreflexie-episodes uitlokken. Als de patiënt risico loopt op autonome dysreflexie, moet hiermee rekening worden gehouden bij de keuze van de therapie. Opgemerkt moet worden dat symptomen van autonome dysreflexie minder vaak en in mindere mate voorkomen bij darmspoelen dan bij digitale evacuatie van feces. .

Hoe neurogene darm te behandelen


Darmmanagement dient geïndividualiseerd te worden en behelst alle activiteiten die een persoon met NDD helpen om een regelmatige, geplande en in tijd beperkte stoelgang te bereiken. Daarmee kunnen complicaties en spontane ontlasting worden voorkomen. Het bewijs is beperkt door een gebrek aan klinische studies, maar men is het erover eens dat een individueel darmmanagement moet worden ontwikkeld op basis van de diagnose en rekening houdend met het type laesie. .

De behandeling van een neurogene darm vereist meestal meer dan één procedure om het na een dwarslaesie onder controle te krijgen. In deze richtlijn van Kurze et al. vindt u verschillende aanbevelingen. Bijvoorbeeld over wanneer te starten met de behandeling, wanneer het tijd is om de darmbehandeling te veranderen, dieetadvies, technieken om de darm te ledigen, het inzetten van geneesmiddelen en chirurgische behandelingen. 

Onderwerpen